Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2028 seçimlerinde yeniden aday olup olamayacağı tartışmaları Türkiye siyasetinde yeni bir fırtınanın habercisi. Sokakta sade bir vatandaştan, hukukçulara ve muhalefet temsilcilerine kadar herkes aynı soruyu soruyor: “Erdoğan tekrar aday olabilir mi?” Aday olabilmesi için anayasa değişikliği gerekli mi?
Bu sorunun yanıtı, sadece hukuki değil, aynı zamanda siyasi bir zemine de oturuyor. Ama önce gelin, meseleyi hukuki boyutuyla ele alalım.
Anayasa Ne Diyor?
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 101. maddesi, Cumhurbaşkanı’nın en fazla iki kez seçilebileceğini net bir şekilde belirtiyor. Erdoğan ise 2014 ve 2018 seçimlerini kazanarak iki kez seçildi. Peki, 2023’teki adaylığı neydi? Üçüncü müydü, yoksa ikinci mi?
İşte burada devreye 2017’de yapılan anayasa değişikliği giriyor.
Bu değişiklikle Türkiye parlamenter sistemden Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçti. Erdoğan 2018’de, bu yeni sistemin ilk seçiminde Cumhurbaşkanı seçildi. Cumhur İttifakı’nın hukukçuları da buraya dayanarak, “2018 seçimiyle Erdoğan’ın ilk dönemi başlamıştır” tezini savunuyor. Bana göre de Erdoğan’ın kanuni olarak yeni dönem olarak ilk Başkanlığı.
Yargının Yorumu: 2023 Adaylığı Meşruydu
2023 seçimleri öncesi Erdoğan’ın adaylığına itirazlar yapıldı ancak Yüksek Seçim Kurulu (YSK) bu itirazları reddetti. YSK, 2017 sonrası sistem değişikliği nedeniyle Erdoğan’ın 2018’de “ilk kez” seçildiğine ve 2023’te ikinci kez aday olabileceğine hükmetti.
Ancak anayasa aynı zamanda bir istisna sunuyor:
“Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, bir kez daha aday olabilir.”
Yani TBMM, 2028 öncesi bir erken seçim kararı alırsa, Erdoğan’ın üçüncü kez aday olmasının yolu açılıyor.
Erdoğan 2028’de Aday Olabilir mi?
Bu sorunun yanıtı şu anda üç ihtimalde kilitleniyor:
1. Erdoğan aday olur, YSK adaylığını onaylar – Aynı 2023’te olduğu gibi.
2. Erken seçim kararı alınır ve anayasanın ilgili istisna maddesi uygulanır.
3. Adaylık tartışmaları siyasi kriz yaratır, muhalefet güçlü bir karşı argüman üretirse Anayasa Mahkemesi süreci bile gündeme gelebilir.
Siyaset Ne Söylüyor?
Muhalefet cephesi şimdiden bu tartışmayı ısıtıyor. “Üçüncü kez adaylığı anayasal darbedir” diyenler çoğunlukta. Ancak Erdoğan cephesi için bu, sadece hukuki değil; meşruiyet, liderlik ve halk desteğiyle ilgili bir mesele.
Erdoğan bugüne kadar tüm seçimleri kazandı. 2028’e giderken yine “milletin kararı” argümanını kullanarak sahaya inebilir. Türkiye’de seçimler sadece yasal değil, siyasal meşruiyetin de test edildiği alanlardır.
Tartışma büyüyor. Ancak bir gerçek var: Türkiye’de siyaset sadece anayasa maddeleriyle değil, sokakta yankılanan seslerle, sandıkla ve halkın iradesiyle şekilleniyor.
Erdoğan tekrar aday olur mu? Hukuken mümkün. Siyaseten güçlü. Erdoğan’ın aday olabilirliğinin tartışılması bile gereksiz. Anayasa değişikliğine gerek kalmadan aday olabiliyor. Ama meşruiyet tartışmaları da kapıda bekliyor. Türkiye’yi yine heyecanlı, gerilimli ama demokratik bir seçim süreci bekliyor olabilir.
Söz, şimdi yeniden millette mi olacak?
Yakında hep birlikte göreceğiz…
Yazar: Aydın Benli
Siyaset Bilimci & Roman Yazarı
www.aydinbenli.com.tr
