Gözlerini kapatıp hayal et: bir gün uyandığında evini temizleyen, kahveni hazırlayan, seninle sohbet eden bir robot var. Dışarı çıktığında arabaları insanlar değil, yapay zekâlı sistemler kullanıyor. Hatta iş yerinde karşında bir insan değil, ama insandan ayırt edilemeyecek kadar gelişmiş bir cyborg çalışıyor. Tüm bunlar kulağa biraz bilim kurgu filmi gibi gelse de aslında adım adım bu noktaya doğru gidiyoruz.
Bugün bile yapay zekâ uygulamaları hayatımızın ortasında. Telefonlarımızda bize yol tarif eden, alışveriş sitelerinde hangi ürünü beğeneceğimizi tahmin eden, hatta bizimle sohbet eden sistemler var. Bunların daha gelişmiş hâli robotlara ve cyborglara yansıyınca insanın rolü sorgulanmaya başlıyor. Çünkü düşün: eğer her işi daha hızlı, daha doğru ve yorulmadan yapan bir robot varsa, insana gerçekten ihtiyaç duyulacak mı?
Burada işin sohbet kısmı başlıyor aslında. Benim kafamda hep şu var: makineler belki kusursuz çalışabilir ama onların eksik olduğu bir şey var, o da duygular. Mesela bir robot sana kahve getirebilir ama kahveyi "sevgiyle" getiremez. Bir cyborg seninle konuşabilir ama içinde gerçekten merak ya da şefkat hissetmez. İnsanlığı insan yapan şeyler işte tam da bunlar.
Tabii işin biraz ürkütücü tarafı da yok değil. Yapay zekâ bazen bizi yanlış anlayabiliyor. Sen ona bir şey söylüyorsun, o başka bir şey yapıyor. Bugün bu yanlış anlamalar küçük aksiliklere yol açıyor ama gelecekte bu makineler çok daha büyük yetkilere sahip olduğunda, en küçük yanlış yorum bile ciddi sorunlara sebep olabilir. Mesela bir robot "insanlara yardım et" komutunu yanlış anlayıp, yardım etmenin en iyi yolu onların tüm kararlarını almak diye düşünürse ne olacak? İşte o zaman insan ile makine arasındaki denge bozulabilir.
Bir de cyborg konusu var. Yarı insan, yarı makine olan bu varlıklar aslında iki dünyanın birleşimi gibi. Belki gelecekte insanlar da vücutlarına yapay parçalar ekleyecek. Daha hızlı koşmak, daha güçlü olmak, daha uzun yaşamak için... Ama o zaman da şu soru ortaya çıkıyor: "Artık biz gerçekten insan mıyız, yoksa makineye dönüşen bir varlık mıyız?" Bence bu sorunun cevabı uzun süre tartışılacak.
Ama bütün bu ihtimallere rağmen ben şuna inanıyorum: makineler ne kadar gelişirse gelişsin, insanın yerini tamamen alamayacak. Çünkü biz sadece akıldan ibaret değiliz, biz aynı zamanda kalbimizle de varız. Bir robot seni anlayabilir, ihtiyaçlarını görebilir, ama seni gerçekten "sevemez." Ve işte bu fark, bizi her zaman özel kılacak.
Belki gelecekte robotlar hayatımızda çok daha fazla olacak. Belki işlerin çoğunu onlar yapacak, belki yanımızda bir cyborg dostumuz olacak. Ama insanlığın değeri, duygularıyla, yaratıcılığıyla, hayalleriyle ölçülmeye devam edecek. Ve bence bu, hiçbir makinenin kopyalayamayacağı bir şey.
