Değerli Okurlar;
Bu yazımda sizlere Göbeklitepe hakkında biraz bilgi aktarımı yapacağım.
GÖBEKLİTEPE
Göbeklitepe, Ülkemizin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan Şanlıurfa ilimizin yaklaşık olarak 18 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Haliliye ilçesine bağlı olan Örencik köyü yakınlarında yer alır. Neolitik bir arkeolojik sit alanı olarak bilinir. MÖ 9600–9500 yıllarında tarihlenen Göbeklitepe, şu ana kadar bilinen dünyanın en eski tarihi yapısıdır. Günümüzden 12.000 yıl öncesine dayanan ve avcı ve toplayıcı tarzda yaşam süren insanların oluşturduğu bir inanç merkezi olarak kabul edilmiştir. İçerisinde çapları 30 metreyi bulan yaklaşık 20 yuvarlak ve oval yapının ortasında 2 adet “T” biçimli, 5 metre yüksekliğinde, kireçtaşından bağımsız sütun bulunmaktadır.
Göbeklitepe kalıntısı Mısır piramitlerinden 7 bin 500 yıl daha önce yapılmıştır. Yerleşik hayata geçişlerin ilk izleri anlamında büyük bulgular içermektedir. Çünkü yerleşik hayatı simgeleyen ve tarımı işaret eden buğdayın ilk izlerine Göbeklitepe'de rastla nmıştır. Dinler tarihini de etkileyen Göbeklitepe, ilk ibadet merkezi olarak bilinmektedir.
Yapılan araştırmalar neticesinde bu yapının atalarımız tarafından neden inşa edildiği hakkında tam olarak bir bilgi elde edilememiştir. En çok üzerinde durulan konu Göbekli Tepe'nin bir ibadet yeri olduğu yönündedir. Bu doğru bir bilgi ise, Göbekli Tepe'yi insanlık tarihinin en eski yerleşik yaşam alanı ve ibadethanesi yapmaktadır.
İlk ismi, Kürtçe adıyla “Girê Miraza”,olarak bilinmektedir. İlk kez 1963'te görevlilerin yüzey araştırmaları sırasında fark edilen Göbeklitepe'deki kazı çalışmalarını 1995'ten bu yana Urfa Müzesi ve Berlin Alman Arkeoloji Enstitüsü ortaklaşa yürütmektedir. Burada kazı yönetiminde bulunan kişiler, Göbeklitepe'nin isminin değiştiği iddialarına değinerek “Çatı bölgesine Taş Tepeler adını veriyoruz. Ana istasyon Göbeklitepe ve Karahantepe olarak anılacak. İsim değişikliği yok. Taş Tepeler çatı isimdir” demişlerdir.
Hitit, Lidya, Sümer gibi Mezopotamya uygarlıkları ve Maya uygarlığı Göbeklitepe'den binlerce yıl sonra ortaya çıkmış uygarlıklardır.
Göbeklitepe nin sırrı nedir diyecek olursak; Kazılarda çıkarılan 45 tane “T” şeklindeki taş anıtın üzerinde yabani domuz, ördek, yılan, aslan, balık ve avcılık yapan insan figürleri vardır. Daha yüzlerce taş anıtın da çıkarılmayı beklediği, bölgenin tapınak olarak kullanıldığına dair bulgularında olduğu tahmin edilmektedir. Bu anıtlardan her biri 15 ton ağırlığında ve 6 metre yüksekliğindedir.
Tarihte bilinen en eski uygarlık Sümerler'den bile daha önce var olan bir yaşam merkezi Göbeklitepe.Dr. Harald Hauptmann ve daha sonra Dr. Klaus Schmidt ve ekibinin katılımıyla kesintisiz kazı çalışmaları gerçekleştirilmiştir. 2007 yılından itibaren Dr. Klaus Schmidt başkanlığında Bakanlar Kurulu Kararlı Kazı statüsüne geçmiştir.
Arkeoloji tarihinin en önemli keşiflerinden olan Göbeklitepe'yi önemli kılan etkenlerden biri, günümüzden 12.000 yıl önce henüz yerleşik hayata geçmemiş avcı, toplayıcı yaşam süren insanların, hiçbir alet ve makine kullanmadan, çakmak taşlarıyla, sadece insan gücüne dayalı olarak Göbeklitepe'yi inşa etmesidir. Bu son derece önemli bir detaydır.
UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan ve 12 bin yıllık geçmişi bulunan Göbeklitepe dünya tarihinde bilinen en eski tapınakları arasında yer almaktadır. İlk olarak 1995 yılında yapılan kazı çalışmalarının ardından ilk kalıntılarına ulaşılan Göbeklitepe Şanlıurfa kent merkezinin 18 kilometre kuzeydoğusunda yer alıyor. Ulaşım son derece kolaydır. Şanlıurfa ili şehir merkesinden toplu taşıma ile ya da kendi aracınız ile gidebilirsiniz. Herkesin gidip görmesi gereken bir yerdir. Tavsiye ederim.
