NİDA TÜFEKÇİ

29-09-2022

 Değerli Okurlar;

  Bu yazımızda sizlere doğup büyüdüğüm Yozgat’ın meşhur kişiliklerinden biri olan Merhum Nida Tüfekçi’den bahsetmek istiyorum.

Türk halk müziği konusunda kendisi bir hayli geliştirmiş olan ve ülkemizde oldukça önemli bir yere sahip olan Mehmet Nida Tüfekçi bağlama ve ses sanatçısıdır, Bir müzikologdur. 1 Mart 1929 tarihinde Yozgat’ın Akdağmadeni ilçesinde doğmuş, 18 Eylül 1993 tarihinde  İstanbul’da vefat emiştir. 

Biraz hayatından bahsedecek olursak;

İlk ve ortaokulu Akdağmadeni, Yozgat ve Boğazlıyan’da okumuş, 1950 yılında Ankara Maliye Okulundan mezun olmuş daha sonrasında da üç yıl kadar maliyede görevli olarak çalışmıştır. 1953 yılında açılan bir sınavla Ankara Radyosuna girmiş, burada yine meşhur sanatçılarımızdan Muzaffer Sarısözen’le birlikte “Yurttan Sesler” topluluğunda çalışmaya başlamıştır. Ankara Yenimahalle Musiki Cemiyetinde de bir süre ders vermiş. 1959 yılında İstanbul Radyosuna geçiş yapmıştır. 1962 yılında Neriman Altındağ Tüfekçi’yle birlikte “Yurttan Sesler Kadınlar Topluluğu”nu kurmuştur.

 İstanbul Radyosunda başarılı çalışmalarının ardından Türk Sanat ve Halk Musikisi müdür yardımcılığına getirilen Tüfekçi daha sonra 1971-1976 yılları arasında Erzurum Radyosuna eğitmen ve denetçi olarak  atanmış burada bir süre bu görevini yürütmüştür. Daha sonradan TRT Müzik Dairesinin kuruluş çalışmalarına da katılıp, bu dairenin başkan yardımcılığına atanmış ve uzun yıllar TRT Denetleme ve Repertuar Kurulu Başkanlığı görevlerini sürdürmüştür. Derlediği türkülerden 1000 kadarının notasını yazarak halk müziği arşivlerine kazandırmıştır.

           Nida Tüfekçi, 1976 yılında TRT’den ayrılarak Devlet Konservatuarı Türk Musikisi Bölümü kurucuları arasına girmiş ve burada öğretim üyeliği görevini üstlenerek birçok sanatçıya ders vermiştir. TRT Ankara ve İstanbul radyolarında “Ozanlar ve Bölge Sanatçıları”, “Oyunlarımız Türkülerimiz”, “Türkülerin Dili”, “Halk Ozanları Geçiyor” gibi açıklamalı radyo programları hazırlayıp sunmuştur.

Çeşitli halk müziği araştırmalarına ve değişik ansiklopedilere katkıda bulunan Tüfekçi'ye Folklor Araştırma Kurumu tarafından 1985 İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü, Kültür Bakanlığı tarafından 1991 yılında Devlet Sanatçısı ödülü verilmiştir. UNESCO’nun hazırladığı Dünya Müziği Tarihi adlı kitabın “Türk Halk Müziği” bölümünü yazmış,  eşi Nida Tüfekçi, Neriman Tüfekçi’yle birlikte derlediği “Memleket Türküleri” adlı kitap 1963’te yayımlandı. 18 Eylül 1993 günü İstanbul'da öldü ve orada toprağa verildi.

Yozgat’ta 2005 yılında Yozgat Valiliği ve Yozgat Belediyesi tarafından bir kavşağa  Yozgat’lı heykeltraş Aslan Başpınar’a Nida Tüfekçi ve Sürmeli Anıtı yaptırılmıştır. Sürmeli Anıtında, Türk Halk Müziği’ne büyük katkılar sunan, günümüzdeki birçok büyük sanat adamını yetiştiren Nida Tüfekçi’nin heykelinin yanı sıra, yine Türk Halk Müziği’nin büyük seslerinden Neriman Altındağ Tüfekçi’nin de heykeli bulunmaktadır.

KAYNAK: Yurt Ansiklopedisi (c. X, 1984), Mehmet Nida Tüfekçi (1 Mart 1929 - 18 Eylül 1993), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009), Ölüm Yıldönümünde Saygı ile Anıyoruz (facebook, Nida Tüfekçi Müzisyen / Grup, 17.9.2012), bekirkaradeniz.com (16.7.2015).Biyografya internet sitesi Yozgat İleri Gazetesi.

SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?