2024’te de çok sayıda firma 2023’ teki gibi sektörden çekilecek gibi görünüyor. Konut fiyatları pandemi döneminin etkisini hala sürdürüyor ne olacak düşecek mi müteahhitler cephesinde tablo ne olacak konut fiyatlarında başlayan yükseliş tüm hızı ile sürecek gibi görünüyor. Türkiye küresel piyasalarda konut fiyatlarının en çok arttığı ülke olarak ilk sırada yer almıştı.
Özellikle de Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyük şehirlerde konut fiyatları cepleri yakarken dar gelirli vatandaşlar için ev sahibi olmak hayal olmuştu. Ortalama konut fiyatı Türkiye genelinde büyük bir hızla 1 milyon TL barajını aşarken büyük şehirlerde bu rakam 3 milyon liraya kadar yükselmişti. Yaşanan bu yükselişte en büyük pay artan talep ve düşen üretim olarak gösterilmişti. Üretim fazla olduğu taktirde talep azalırsa fiyatlarda gerileme söz konusu oluyordu. Ancak üretim yok, fiyatlarda gerileme olmasını beklemiyor. Olamaz da. Maliyetler durmadı, artış devam ediyor. Geçmiş dönemlerde firmaların ellerinde mal oluyordu, fiyatını bir miktar kırabiliyorlardı. Zamları fiyatlarına yansıtmıyorlardı. Ne zaman firmalar pozisyonlarını maliyetlere göre ayarladı fiyatlar artışa geçti diye arsa maliyeti düşmeden konut fiyatlarının düşmeyeceği görünür halde kalacak. Gayrimenkul piyasasındaki gri bir dönem bakalım ne zaman canlanacak. Pandemideki durgunluğun getirileri dalgaları en kısa sürede faizlerin düşmesi ile anca hareketlenebilir. Faizlerin yüksek seyretmesi piyasalardaki hareketsizliği eşdeğer olarak devam ediyor.
Çünkü insanlar 2 yıl evlerine kapandılar ve artık kent merkezinde yaşamak istemiyorlar, bu normalin üstünde konut talebi demek. Ek olarak, ABD’de rağbet gören kent ve eyaletlerde inşaat izni almak o denli zor ki, yeni yapılar talebe yetişemiyor. Ama başta Çin dünyanın her yerinde emlak fiyatları düşüyor.
Türkiye’de ormanı görmemizi engelleyen dev bir ağaç var; bu yüzden de hala Borsa ve emlak alım-satımı yaparak para kazanacağını düşünen parası bol, finansal rahatlığı olanları uyarmakta yarar görüyorum.. ENFLASYON ortamında her şeyin fiyatı yükselir, ama bu her metanın GERÇEK EDERİ artar anlamına gelmez! Ancak, Türkiye dünya gezegeninde bulunan ve global fırtınalardan fevkalade olumsuz etkilenen orta ölçekli bir ülkedir. Dünyada paranın fiyatı yükseliyorsa, Türkiye’de de yükselecek.
Enflasyonun yıllık bazda %60’tan %70’a koştuğu bir ülkede “para illüzyonu” tüm bu sebep-sonuç ilişkilerini görmemizi engeller. Hele hele bir de “kalplerdeki enflasyonla” TUIK TÜFE hüzünlü aşıklar gibi bir türlü birbirlerine kavuşamıyorsa, REEL olarak hisse ve gayrimenkul fiyatlarının yükselen faizden etkilenmesi de zaman alacak elbet
