Türkiye, Döner Krizinde Geri Adım Attı: Almanya Rahat Nefes Aldı
Türkiye ile Almanya arasında üç yılı aşkın süredir devam eden “Döner krizi” sona erdi. İstanbul merkezli Uluslararası Döner Federasyonu (Udofed), dönerin Avrupa Birliği tarafından “garantili geleneksel ürün” olarak tescillenmesi için yaptığı başvuruyu geri çekti. Böylece Almanya’da yaygın olan karışık etli, dana, hindi veya kıymalı dönerler yasaklanmaktan kurtuldu.
Neler Olacaktı?
Udofed’in teklifine göre döner yalnızca şu şekilde üretilebilecekti:
- En az 16 aylık sığır eti veya
- En az 6 aylık koyunun but ve sırt kısmı
- Alternatif olarak yalnızca tavuk döner (göğüs ya da but eti)
Ayrıca marinadın içeriği, et dilimlerinin kalınlığı ve marine süresi dahi AB standartlarıyla sıkı kurallara bağlanacaktı. Bu düzenleme, Almanya’daki döner sektörünü doğrudan tehdit ediyordu. Çünkü ülkede günde 3 milyonun üzerinde döner tüketiliyor, yıllık cirosu yalnızca Almanya’da 2,4 milyar avro, Avrupa genelinde ise 3,5 milyar avroyu buluyor. Sektörde yaklaşık 60 bin kişi istihdam ediliyor.
Almanya’nın Tepkisi
Almanya’daki üreticiler, restoran sahipleri ve siyasiler bu girişime sert tepki gösterdi. Eski Tarım Bakanı Cem Özdemir, 2024’te yaptığı açıklamada “Döner Almanya’ya aittir. Nasıl yapılacağına Ankara karar veremez” diyerek karşı çıkmıştı. Bavyera Başbakanı Markus Söder de benzer şekilde itiraz etmişti.
Türk Döner Üreticileri Derneği, Almanya Otel ve Lokantacılar Birliği (Dehoga) ve Alman hükümeti de AB nezdinde itirazda bulundu. Dehoga, kararın kabul edilmesi halinde “yeni isimlendirme zorunlulukları, tüketici karışıklığı ve yasal belirsizlikler” doğuracağını belirtti. Hatta Almanya’da popüler olan vejetaryen/gemüse dönerin bile yasaklanabileceği konuşuluyordu.
Geri Çekilme Kararı
Son aşamada AB Komisyonu ve üye ülkeler arasında yeterli destek bulamayan Udofed, başvurusunu geri çekti. AB çevrelerinde bu hamlenin, resmi bir ret kararının önüne geçmek için atıldığı değerlendiriliyor.
