Gönlümden...
Bir Kıbrıs Seyahatinin Ardından- 3
Havaalanından otele doğru giderken bir bitkiyi gösterdi Bünyamin Bey, "işte bu ılgın" dedi heyecanla. Ilgın, Taklamakan Çölünde yetişen tek ağaçsı bitki imiş. Kökü yirmi metre kadar derine gidebiliyormuş.
Doğu Türkistanlı soydaşlarımız "Yulgun" derlermiş.
Abdurrahim Ötkür Doğu Türkistanlı şair ve roman yazarı. Eceliyle vefat eden bir kişi. "Eceliyle" derken oralarda bu donanımdaki bir insanın normal vefat etmesi biraz nadirmiş de o yüzden.
Abdurrahim Ötkür 1923- 1995 yılları arasında yaşamış. Hayatının yirmi yılı çeşitli zamanlarda, çeşitli hapishanelerde geçmiş. Sistemle kavga etmeden içinden geçenleri şiirlerinin arasına serpiştirmiş.
Doğu Türkistan'da Doğu Türkistan demek, ay ve yıldız gibi ifadeleri şekil olarak kullanmak terör suçu imiş ve sekiz yıldan başlarmış. Kızının ismini Çolpan koyduğu için bile soruşturma geçirmiş.
Hani bizim Erciş'li Emrah'ın bir şiiri var;
Seherde uğradım ben bir güzele,
Dedim sarhoş musun söyledi yoh yoh.
Ağ elleri boğum boğum kınalı,
Dedim bayram mıdır söyledi yoh yoh.
Dedim ala nedin dedi gözümdür,
Dedim şeker nedir dedi sözümdür,
Dedim alma nedir dedi (y) üzümdür,
Dedim öpeyim mi söyledi yoh yoh.
Dedim İnci nedir dedi dişimdir,
Dedim kalem nedir dedi kaşımdır,
Dedim on beş nedir dedi yaşımdır,
Dedim daha var mı söyledi yoh yoh.
Dedim ölüm nedir dedi aynımda,
Dedim zulüm nedir dedi boynumda,
Dedim turunç nedir dedi koynumda,
Dedim ver ağzıma söyledi yoh yoh.
Dedim sırma nedir dedi telimdir,
Dedim İnce nedir dedi belimdir,
Dedim Emrah nendir dedi kulumdur,
Dedim satar mısan söyledi yoh yoh...
Abdurrahim Ötkür'de bu şiiri taklit etmiş, şiir şöyle;
Bir Şaire Taklit
Seher körgen çağım gözüm sultanını,
Dedim "Sultan musan?", o dedi "yak yak"..
(Yak, hayır manasında imiş.)
Gözleri yalkunlu, kolları kınalı,
Dedim "Çolpan musan?", O dedi "yak yak"
(Yalkun alevli, kol da el manasında. Yıldız demek yasak ya, Çolpan'ı da koymuş araya.)
Dedim "ismin nima?". Dedi Ay Han'dır,
Dedim "yurdun kayer?". Dedi "Turfan'dır".
(Burada da ay var.)
Dedim "başındaki?". Dedi "hicrandır".
Dedim "heyran musan?" O dedi "yak yak."
(Heyran da aşk sarhoşu.)
Dedim "ayga okşar". Dedi "yüzüm mü?"
Dedim "yıldız kibi.".Dedi "gözüm mü?"
Dedim "yalkun saçar".Dedi "sözüm mü?"
Dedim "volkan musan?". O dedi "yak yak".
(Burada da aya benzer ifadesi ve yıldız var gene şiirde)
Dedim "kıyak nedir?" Dedi "kaşımdır"
Dedim "kunduz nedir?" Dedi saçımdır."
Dedim "on beş nedir?" Dedi "yaşumdur".
Dedim "canan musan?" O dedi "yak yak."
(Kıyak, ekin biçilen orak)
Dedim "deniz nedir?" Dedi "kalbimdir".
Dedim "rana nedir?" Dedi "lebimdir".
Dedim "şeker nedir?" Dedi "tilimdir."
Dedim "bir ağzıma" O dedi "yak yak."
(Yukarıdaki kıta müthiş. Hani dün dedik ya mecaz, telmih diye. Şiirde deniz dediği Gökbayrak, Türkistan Bayrağı. Son mısrada da diyor ki "benim dilimi, Türkçe'mi yasaklama.)
Dedim "zencir turar?" Dedi "boynumda".
Dedim "ölüm bardır" Dedi "yolumda",
Dedim "Bilezükçe?" Dedi "kolumda"
Dedim "Korkar musan?" O dedi "yak yak"
(Boynumu zincirle bağlamışlar diyor, ellerimde de kelepçe)
Dedim "neçün korkmazsan?" Dedi "Tanrım bar."
Dedim "yani çü?" Dedi "halkım bar"
Dedim "yeni yok mu?" Dedi "ruhum bar"
Dedim "şükran musan?" O dedi "yak yak"
Son kıta da şöyle;
Dedim "istek nedür?" Dedi "gülümdür"
Dedim "çalışmak ka?" Dedi "yolumdur."
Dedim "Ötkür nimen?" Dedi "kulumdur."
Dedim "satar mısan?" O dedi "yak yak"
(Çalışmak ka?" derken soruyor "savaşmaya mı gidiyorsun?" diye, "yolumdur" diyor. Ama yoldaşını satmak yok. Atsız da diyor ya zaten...
Şiirin altındaki tarih 29 Mart 1947.
Hani şiirde "Dedim on beş nedir? Dedi yaşımdır." mısraı vardı. 1947 tarihinden on beş yıl önceye gidersen Çinlilerin Taklamakan Çölünde on binlerce Uygur Türkü soydaşımızı şehit etmesinin, , tarihi ortaya çıkıyordu. Oradaki şehitlerin mezar taşları yoktu ama kökü derinlerde "Yulgun- Ilgın" lar vardı. "Onların kabirleri yok" diyenlere bir beyitle cevap vermişti Abdurrahim Ötker.
"Kabirsiz kaldı dimen, yulgun kızargan dalide,
Gül çiçekke bürkünür, tanla, baharla kabrimiz."
Yulgunlar kızardığı zaman gül çiçeğe bürünürdü seherle, baharla o kabirler.
Abdurrahim Ötkür Bey'in mezarına da bir ılgın dikmiş kızı...
Abdurrahim Ötkür Bey'in vefat ettiği gün bu şiiri bestelemiş adaşı Abdurrahim Heyit.
...
Şehitlerimize, bu toprakları vatan yapanlara, atalarımıza, Abdurrahim Ötkür'e, Ilgınların altında yatanlara, geçmişlerimize rahmet olsun.
Fatihalarla.
...
(Bu bilgileri ve Abdurrahim Ötkür'ün kabrindeki ılgının fotoğrafını Bünyamin Aksungur Bey'den aldım.
