“Sevgi geçmişi sil(e)mez, fakat geleceği farklı yapabilir.”
Gary Chapman, Beş Sevgi Dili
GENEL
Ocak 2025 ayında başlattığım bir uygulama gereği makale köşemde kimi zaman bir yazar ve eserini tanıtma çabası bağlamında bugünkü makalem “Gary Chapman” ve onun hayli popüler bir eseri olan “Beş Sevgi Dili” hakkında olacak…
YAZAR HAKKINDA
Gary Chapman (d. 1938) Amerikalı bir yazar ve sunucu olup en çok, insanî ilişkileri konu alan Beş Sevgi Dili serisi ve "Beş Sevgi Dili" kavramıyla tanınır; bu kavram, insanların muhataba olan sevgisini yansıtan beş yaklaşımdan biri aracılığıyla kendilerini ifade etmelerine yardımcı olur. Bu yaklaşımlar ise özellikle: onay sözcükleri, kaliteli zaman geçirme, hediye alma, hizmet içeren davranışlar ve fiziksel temastır.
Chapman, bu yaklaşımların her birinin ayrı ayrı önemli olduğunu ve her birinin herkes tarafından bir dereceye kadar beğenildiğini, ancak bir kişinin genellikle bunlardan herhangi birini ağırlıklı olarak uygulayan yaklaşım içinde olacağını savunur.
Yukarıdaki kavramı destekleyen birçok kitabın ilki, ilk olarak 1992 yılında yayınlanan “Beş Sevgi Dili: Sevdiğiniz İnsana Yürekten Bağlılığınızı Nasıl İfade Edersiniz” isimli kitap İngilizce olarak 11 milyon satmış ve ayrıca 49 farklı dile çevrilmiş, 2015 yılı baskısı Amazon.com'da sürekli olarak en çok satan 100 kitap arasında yer almış, Şubat 2007 itibarıyla da ilk 50’de yer almış, ayrıca, New York Times'ın en çok satanlar listesinde de sürekli olarak ilk beş kitap arasında yer almıştır.
Chpaman ayrıca, çocuk ve gençlerin ebeveynleri, bekar yetişkinler ve erkekler için özel bir versiyon olan Beş Sevgi Dili Five konsept kitaplarının da (serisinin de) yazarıdır. Dr. Jennifer Thomas ile birlikte özür dileme ve özür alma üzerine odaklanan The Five Languages of Apology'nin ortak yazarıdır. Ayrıca, Dr. Paul White ile birlikte işyerinde çalışanları takdir etme üzerine odaklanan The 5 Languages of Appreciation in the Workplace'in ortak yazarıdır.
Chapman evlilik, aile ve ilişkiler üzerine seminerler sunmak için dünyayı dolaşmakta ve radyo programları da yayımlanmaktadır.
ESER HAKKINDA
Chapman’ın kaleme aldığı ve dünya genelinde büyük ilgi gören “Beş Sevgi Dili” kitabı, insan ilişkilerinde sevginin ifade edilme biçimlerini inceleyen önemli bir eserdir. Chapman, yıllar süren danışmanlık tecrübelerine dayanarak, insanların sevgiyi farklı şekillerde algıladığını ve ifade ettiğini ortaya koymuştur. Bu beş temel sevgi dili (ifade şekli), bireylerin ilişkilerinde daha derin ve anlamlı bağlar kurmalarına yardımcı olmayı amaçlar.
Chapman’a göre, her bireyin sevgiye dair bir "ana dili (tarzı)" vardır. Bu ise kişinin sevgiyi algılama ve hissetme biçimidir. Ancak, çoğu zaman partnerlerin veya yakın ilişkide bulunduğu kişilerin sevgi dili bizimkinden farklı olabilir. İşte bu noktada, sevgi dillerini anlamak ve uygulamak (nabza göre şerbet vermek), ilişkilerdeki çatışmaları azaltabilir ve duygusal ihtiyaçların karşılanmasını sağlayabilir. Beş sevgi dili şunlardır:
- Onay Sözleri. Bu sevgi diline sahip kişiler, sevildiklerini duymaktan hoşlanır. Övgü, takdir veya teşvik edici sözler, bu bireylerin kendilerini değerli hissetmesini sağlar. Basit bir “Seni seviyorum” ya da “Bugün çok iyi görünüyorsun” gibi ifadeler bile muhatabın kendisini iyi ve değerli hissetmesini sağlayarak psikolojisinde ve ilişkilerinizde büyük bir etki yaratabilir. Onay sözleri, karşımızdaki kişinin çabalarını fark ettiğimizi, önemsediğimizi ve takdir ettiğimizi göstermenin güçlü bir yoludur.
- Nitelikli Beraberlik. Bazı insanlar için muhataba olan sevgiyi yansıtmanın en önemli şekli, birlikte geçirilen kaliteli zamandır. Bu kişiler, dikkatle dinlemeyi ve anlamlı sohbetler yapmayı öncelikli görür. Burada önemli olan, fiziksel olarak bir arada bulunmaktan ziyâde zihinsel ve duygusal olarak da orada olmaktır. Sevdiklerimizle beraberken telefonları bir kenara bırakıp tamamen karşı tarafa odaklanmak, bu sevgi diline sahip kişiler (muhataplar) için oldukça değerlidir.
- Hediye Alma. Hediyeleşme, sadece maddî bir alışverişten ibaret değildir. Bu sevgi diline sahip kişiler için hediyeler, düşünülmüş ve özel anlamlar taşıyan semboller olarak görülür. Küçük bir jest ya da özel bir gün için alınan anlamlı bir hediye, bu bireylerin kendilerini sevildiğini hissetmelerini sağlar. Burada önemli olan hediyenin değeri değil, hediye ile somutlaşan muhatabı düşünmenin ve önemsemiş olmanın kendisidir.
- Hizmet Davranışları. Bu sevgi dilini konuşan kişiler için yapılan küçük yardımlar ve hizmetler büyük önem taşır ve faile karşı da şükran ve sevgi muhataba hissi doğurur. Örneğin, ev işlerinde destek olmak, bir kahve hazırlamak ya da günlük yaşamda karşılaşılan zorluklarda yardımcı olmak, muhatap nezdinde sevgi hissi doğurur. Muhatabı özne addeden bu tür davranışlar, ilişkilere katkıda bulunur ve güçlendirir.
- Fiziksel Temas. Bazı insanlar için fiziksel temas, sevginin en güçlü ifadesidir. El ele tutuşmak, sarılmak ya da basit bir dokunuş bile bu kişilere sevgiyi derinden hissettirebilir. Fiziksel temas, duygusal bağları güçlendirmenin yanı sıra güven ve yakınlık hissini de artırır.
İlişkilerde sevginin ifade edilme biçimi ile algılanma biçimi arasındaki uyumsuzluklar, zamanla duygusal kopukluklara yol açabilir. Örneğin, bir kişi sevgisini hizmet davranışlarıyla göstermeye çalışırken, muhatabı ise onay sözlerine ihtiyaç duyuyorsa, aradaki sevgi bağı zayıflayabilir. Bu nedenle hem kendi sevgi dilimizi hem de karşımızdakinin sevgi dilini anlamak büyük önem taşır. Yukarıda da bahsedildiği gibi nabza göre şerbet vermek. İlgi ilgi doğurur, hassasiyet de hassasiyet. İlişkileri iyileştirmenin yolu muhatabı bir ölçüde özne addetmekten ve ne tür bir ilgiden hoşlandığını keşfederek bunu davranış düzeyinde ifade etmekten geçer.
Chapman’ın yaklaşımı, sadece romantik ilişkilerle sınırlı değil bunun da ötesinde aile bireyleri, arkadaşlıklar ve iş ilişkileri gibi farklı bağlamlarda da uygulanabilir. Çevremizdeki insanların her birinin farklılık arz etmesi gayet doğal olan sevgi dillerini anlamak ve uygulamak; karşılıklı olarak empatiyi artırır, iletişimi güçlendirir, ilişkileri daha sağlıklı ve tatminkâr hâle getirir.
Kendi sevgi dilinizi ve çevrenizdekilerin sevgi dilini keşfetmek için şu adımları takip etmek mümkündür:
- Kendi Tercihlerinizi Gözlemleyin: Sevildiğinizi hissettiğiniz anları düşünün. Hangi durumlarda kendinizi daha mutlu ve değerli hissediyorsunuz? Örneğin, biri size güzel bir söz söylediğinde mi yoksa sizin için bir şey yaptığında mı?
- Karşı Tarafın Davranışlarını İnceleyin: Muhatabınızın ya da yakınınızdaki kişilerin sevgilerini ne şekilde dışa yansıttıklarını gözlemleyin. Çoğu insan genellikle kendi sevgi diline göre davranır.
- Doğrudan Sorular Sorun: Karşınızdaki kişiye, neyin onu daha mutlu hissettirdiğini sorabilirsiniz. Açık iletişim, sevgi dillerini anlamanın en etkili yollarından biridir.
- Chapman’ın Testlerini Kullanın: Kitapta yer alan testler ya da çevrimiçi kaynaklar aracılığıyla kendi sevgi dilinizi belirleyebilirsiniz.
Farklı sevgi dillerini anlamak kadar uygulamak da çok önemlidir. Muhatabınızın ya da sevdiklerinizin sevgi dilini öğrendikten sonra bu doğrultuda adımlar atarak ilişkinizi güçlendirebilirsiniz. Örneğin:
- Onay sözlerine ihtiyaç duyan birine sık sık iltifat edin ve takdirinizi dile getirin.
- Nitelikli beraberlik isteyen biriyle düzenli olarak anlamlı zaman geçirmeye özen gösterin.
- Hediyeleşmeye önem veren biri için küçük ama anlamlı sürprizler hazırlayın.
- Hizmet davranışlarını takdir eden biri için günlük yaşamında yükünü hafifletecek yardımlarda bulunun.
- Fiziksel temasa değer veren birine sarılmayı ya da elini tutmayı ihmâl etmeyin.
SONUÇ…
Chapman’ın “Beş Sevgi Dili” yaklaşımı, insanî ilişkilerde empatiyi artırarak daha sağlam bağlar kurmayı mümkün kılar. Sevginin doğru bir şekilde ifade edilmesi ve muhatap tarafından da algılanması hem bireysel mutluluğu hem de ilişkilerin kalitesini artırır. Sevgi dillerini öğrenmek ve uygulamak; sadece romantik ilişkilerde değil bunun da ötesinde tüm insanî ilişkilerde daha derin ve güçlü bir bağ geliştirmek için etkili bir yöntemdir. Unutulmamalıdır ki sevgi, doğru ifade edildiğinde büyür ve güçlenir.
© 2025. Bu makalenin / yazının içeriğinin telif hakları yazarına ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereği kaynak gösterilerek yapılacak kısa alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve dağıtılamaz.
